Θεολογία

Γενηθήτω φως· και εγένετο φως. Το πρώτο φως στην Αγία Γραφή & την Επιστήμη

Posted on

Γενηθήτω φως· και εγένετο φως. Το πρώτο φως στην Αγία Γραφή & την Επιστήμη

 

Σταύρου Καλαντζάκη
dimiourgia_zografiki
«Γενηθήτω φως»
Η πρώτη ημέρα του δημιουργικού έργου του Θεού εγκαινιάζεται με τη δημιουργία του φωτός διά του λόγου του. Το φως ήταν φυσικό και απαραίτητο να προηγηθεί των λοιπών δημιουργημάτων, γιατί η ύπαρξη του θα αποτελούσε προυπόθεση γι΄αυτά. Έτσι ολόκληρη η θεία δημιουργία λαμβάνει χώρα στο φως.
Ο απόλυτος έλεγχος του Θεού πάνω στον κόσμο καθίστατε ήδη φανερός από τη λιτή, λακωνική δημιουργική εντολή «γενηθήτω φως». Η προστακτική «γενηθήτω», όπως η έννοια του ρ. γίγνομαι ( είμαι, υπάρχω) δηλώνει, καλεί το φως να λάβει ύπαρξη, ν΄αποκτήσει υπόσταση. Ο Θεός προστάζει, όχι βέβαια χρησιμοποιώντας τη φωνή του, κατά τις ανθρώπινες αναλογίες, αλλά κινούμενος καθαρά από εσωτερική διάθεση και επιθυμία. «Ο Θεός ου δείται φωνής, αρκούσης αυτώ τής βουλήσεως» (102).
Το πρόσταγμα του δεν είναι ο θείος λόγος, που «εκπέμπεται» διά του φωνητικού οργάνου, ερμηνεύουν οι πατέρες, αλλά το θείο θέλημα (103). Το πρόσταγμά του δεν είναι ο θείος λόγος, που «εκπέμπεται» διά του φωνητικού οργάνου, ερμηνεύουν οι πατέρες, αλλά το θείο θέλημα. Το πρόσταγμα αυτό προυποθέτει τη δύναμη του και αντικατοπτρίζει ουσιαστικά το δημιουργικό του έργο «το πρόσταγμα έργον ην» (104).

Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »

Ο Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς

Posted on Updated on

Ο Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς

(Σύντομη αναφορά στη θεολογία του περί εκπορεύσεως του Αγίου Πνεύματος)
Σκαρλής Χαράλαμπος*

ce93cf81ceb7ceb3cf8ccf81ceb9cebfcf82-cea0ceb1cebbceb1cebcceaccf82 

Βίος
Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς ήταν δεινός θεολόγος, διαπρεπής ρήτορας και ακραιφνής φιλόσοφος. Ο Σ. Ευστρατιάδης στο αγιολόγιο του αναφέρει ότι ο Άγιος Γρηγόριος γεννήθηκε το 1296 μ.Χ. στην Κωνσταντινούπολη, από τον Κωνσταντίνο και την ευσεβέστατη Καλλονή. Οι γονείς του κατάγονταν από τη Μικρά Ασία, την οποία εγκατέλειψαν λόγω της Οθωμανικής προέλασης και κατέφυγαν στην βυζαντινή πρωτεύουσα. Ο πατέρας του Κωνσταντίνος Παλαμάς ήταν συγκλητικός και μέλος της αυτοκρατορικής αυλής. Ο αυτοκράτορας Ανδρόνικος Β’ εκτίμησε τόσο πολύ τα προσόντα του Κωνσταντίνου ώστε του ανέθεσε την εκπαίδευση του εγγονού του Ανδρόνικου Γ’. Κατόπιν, λίγο πριν πεθάνει έγινε μοναχός. Ο Γρηγόριος ήταν επτά ετών κι έτσι τέθηκε υπό την προστασία του αυτοκράτορα. Φοίτησε στο Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης διδασκόμενος γραμματική, ρητορική, φυσική, λογική έχοντας δάσκαλο τον Θεόδωρο Μετοχίτη. Επειδή μελετούσε ιδιαίτερα την αρχαία φιλοσοφία, σε ηλικία μόλις δεκαεπτά ετών του ανατέθηκε να συντάξει και να εκφωνήσει πραγματεία περί του Αριστοτέλη ενώπιον του Ανδρόνικου Β’. Αν και ο αυτοκράτορας τον προόριζε για υψηλά κρατικά αξιώματα εκείνος άρχισε να ασχολείται με την άσκηση και την ασκητική φιλολογία.
H μοναχική του κλίση καλλιεργήθηκε από τις συναναστροφές του στην βυζαντινή πρωτεύουσα με γνωστούς για την ευλάβειά τους μοναχούς, όπως ο Θεόληπτος Φιλαδελφείας, ο οποίος τον μύησε στην νοερά προσευχή.  Ξέρουμε ότι κατά το πρώτο μισό του 14ου αιώνα μ.Χ. ήταν στην αυτοκρατορική αυλή της Κωνσταντινούπολης, απ’ οπού και αποσύρθηκε στο Άγιο Όρος χάρη της ησυχαστικής ζωής, και αφιερώθηκε στην οντολογική – ηθική του τελειοποίηση και σε διάφορες μελέτες. Λόγω επιδρομών Οθωμανών πειρατών στην περιοχή του Άθω θέλησε να ταξιδέψει στα Ιεροσόλυμα και στο Σινά αλλά στάθμευσε στην Θεσσαλονίκη, όπου και χειροτονήθηκε ιερέας το 1326 από τον Ιωάννη Καλέκα. Αργότερα ο Πατριάρχης Ισίδωρος, τον εξέλεξε επίσκοπο Θεσσαλονίκης. Πέθανε το 1359 μ.Χ. και αγιοκατατάχθηκε το 1368 επί Πατριάρχου Φιλοθέου Κόκκινου σε σύνοδο που συγκαλεσαι στην Κωνσταντινούπολη. Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »